مقایسه پنل IPS ،TN و VA در مانیتور

انتخاب یک مانیتور مناسب به در‌نظر‌ گرفتن فاکتورهای متعددی بستگی دارد. علاوه بر اندازه و مشخصات فنی باید عواملی همانند پورت‌های ورودی و خروجی و نوع پنل صفحه نمایش را نیز د‌ر‌ نظر داشته باشید. برای مانیتورهای مسطح به طور عمده از پنل‌های IPS ،TN و VA استفاده می‌گردد. انتخاب یک پنل مناسب از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است؛ چرا که نوع پنل تعیین می‌کند که مانیتور مورد ‌نظر شما برای استفاده به جهت گیمینگ و یا امور‌ گرافیکی مناسب خواهد بود یا خیر. هر چقدر پنل استفاده شده در دستگاه نوع قوی‌تری داشته باشد، رنگ‌های بیشتری را پوشش می‌دهد و موجب می‌شود که بتوانید از آن در کارهای تخصصی‌تر و مهم‌تری استفاده نمایید.

اهمیت پنل مانیتور گیمینگ

توجه به نوع پنل چه در هنگام خرید مانیتور و چه در هنگام تعویض آن یکی از نکات مهمی است که باید به آن دقت کافی داشته باشیم. اطلاع داشتن در مورد نوع پنل به ما کمک می‌کند تا نحوه عملکرد و کارآمدی مانیتور را بسنجیم و بدانیم که در چه اموری موفق‌تر عمل می‌کند. داشتن اطلاعات کافی باعث می‌شود تا مانیتور مورد نظر خود را بر اساس نحوه استفاده و نیاز خود انتخاب نماییم. پنل‌های پرکاربرد در مانیتورهای LCD شامل سه دسته TN ،IPS و VA می‌باشد که در ادامه به توضیح آن می‌پردازیم.

ساختار پنل

پنل‌های مانیتور LCD متشکل از چندین لایه هستند. نور زمینه، فیلتر پلاریز، لایه کریستال مایع و غیره برخی از این موارد می‌باشند. لایه کریستال مایع وظیفه کنترل شدت نور خروجی را برعهده دارد و نور پس‌زمینه برای رنگ‌های قرمز، سبز و آبی تعیین‌کننده است. برای کنترل شدت نور از ولتاژ استفاده می‌شود که به کریستال مایع متصل است و منجر به جابه‌جایی فیزیکی مولکول‌های کریستال می‌شود و موقعیت آنها را همواره تغییر می‌دهد. مهم‌ترین تفاوت میان پنل‌ مانیتور موجود در بازار در نحوه تقسیم، جای‌گیری کریستال‌ها و نحوه حرکت آنها برای اعمال ولتاژ الکتریکی می‌باشد.

انواع پنل مانیتور

پنل TN متداول‌ترین نوع پنل در میان مانیتورهای موجود در بازار می‌باشد. پنل‌های معروف و متداول دیگر نیز VA و IPS نام دارند. پنل‌های VA نیز خود به دو زیر گروه PVA و MVA تقسیم می‌گردند. نوع تکنولوژی‌های به‌ کار‌ گرفته شده در پنل‌های نامبرده، نکات مثبت و منفی خاصی را به دنبال دارد. پیش از خرید باید تعیین کنید که از Monitor خود چه انتظاری دارید و اموری که قرار است با آن به انجام برسانید، شامل چه مواردی است، سپس به انتخاب نمونه مناسب بپردازید.

• پنل TN

قدیمی‌ترین و متداول‌ترین نوع پنل در مانیتورها TN نام دارد. بزرگ‌ترین مزیت پنل TN مانیتور داشتن زمان پاسخ‌دهی کوتاه مدت است که موجب می‌گردد تا بتوان از آن برای گیمینگ استفاده نمود. عدم تاخیر در پاسخ‌دهی و به‌روز‌رسانی سریع اطلاعات موجب می‌گردد تا این پنل محبوب‌ترین نوع پنل موجود در بازار شناخته شود. پنل TN دارای چراغ‌های متعددی در پس‌ زمینه می‌باشد که تماما از نوع LED هستند. این چراغ‌ها موجب می‌گردد تا این مانیتور درخشندگی و وضوح بسیار بالایی داشته باشد و در محیط‌های پرنور نیز عملکرد مطلوبی از خود نشان دهد. پایین بودن قیمت پنل مانیتور یکی دیگر از فاکتورهایی است که موجب می‌شود طرفداران زیادی سمت این پنل جذب شوند. نحوه نمایش و پخش پیکسل‌ها توسط این مانیتور به گونه‌ای است که موجب گردیده تا برای گیمینگ سه‌بعدی نیز مناسب باشد. نام این پنل از کلمه نماتیک برگرفته شده است و اولین پنل‌های LCD را شامل می‌شود. نحوه فناوری طراحی آن به دهه 1980 میلادی برمی‌گردد. در این نوع از فناوری بعد از این که نور پس‌ زمینه در یک جهت قطبی می‌شود، این مایع بسته به حالت روشن و خاموش جهت نور را 90 درجه می‌چرخاند؛ بنابراین با جهت‌گیری قطبش دوم تطابق داشته و نور را از خود عبور می‌دهد. این کریستال قابلیت آن را دارد که با قطبش‌دهنده اول هماهنگ شود و قطبش‌دهنده دوم را مسدود سازد.

- مزایا و معایب پنل TN

این طراحی پاسخگوی بسیار سریعی دارد و تازه‌سازی دیتاها در آن به سرعت اتفاق می‌افتد. این پنل‌ها قیمت بسیار مناسبی دارد، اما زاویه دید آنها ضعیف است و کاربر برای داشتن دید مناسب لازم است که دقیقا در روبروی صفحه قرار گیرد. همچنین به دلیل هماهنگ نبودن مکانیزم پیچش، رنگ و کنتراست مانیتورها ضعیف است. تغییر رنگ در این پنل در زاویه دید گسترده اتفاق می‌افتد که موجب می‌شود بتوان تغییرات پنل را از طرفین یا بالا به راحتی تشخیص داد که این امر جزء نقاط ضعف این نوع پنل به شمار می‌رود. پنل‌های TN موجود در بازار در سطوح کیفیت متنوع تولید می‌شود اما این امر در نمونه‌های سطح پایین نیز قابل مشاهده است.

• پنل IPS
  

پنل‌های IPS به گونه طراحی شده‌اند که تعداد قابل توجهی از رنگ را پوشش داده و زاویه دید بهتری به کاربر می‌دهند. از دید کاربران پنل‌های IPS به نسبت TN از کیفیت و قابلیت بالاتری برخوردار است و جزئیات بهتر و بیشتری را به نمایش می‌گذارد. مانیتور گیمینگ ایسوس در ابتدای ورود پنل‌های IPS به بازار، قیمت این پنل‌ها به نسبت سایر انواع موجود در بازار کمی گران‌تر به نظر می‌رسید. پنل‌های IPS به نسبت نوع TN کمی کندتر می‌باشد و موجب می‌گردد تا برای اموری همانند گیمینگ، نوع TN مناسب‌تر از IPS باشد. مشکل قیمت پنل‌های IPS امروزه حل شده است و تولیدکنندگان، آن را با قیمت‌های مناسبی به بازار وارد کرده‌اند. مدت زمان پاسخگویی در نمونه‌های جدید به طرز بسیار چشمگیری کاهش پیدا کرده و کنتراست این محصول به نسبت نمونه‌های قدیمی بسیار بالاتر رفته است. پنل‌ IPS امروزی نمایش تغییر رنگ،  انواع کالیبره کردن و تنظیمات ظاهری را در دسترس مخاطب قرار می‌دهند و این امر موجب برتری این پنل به نسبت سایر انواع شده است. برخلاف نوع TN، پنل‌های IPS می‌توانند در تمامی زوایا، رنگ‌ها را به صورت یکسان و ثابت به شما نمایش دهند. به طور کلی می‌توان گفت که گیمرهای حرفه‌ای و حساس، طرفدار این نوع از پنل نمی‌باشند و کند بودن آن را علت اصلی تصمیم خود می‌دانند. مدت زمان پاسخگویی بالا در هنگام بازی موجب می‌شود که اجسام به هنگام حرکت تار به نظر برسند و بعضی از تصاویر بر روی صحنه بازی کشیده شوند.

- مزایا و معایب پنل IPS

 پنل‌های آی‌پی‌اس به لطف ترازبندی‌های کریستالی یک زاویه دید عالی به کاربر ارائه می‌کنند. زمان پاسخگویی در این نوع از پنل‌ها به نسبت نوع TN کمی پایین‌تر می‌باشد و به علت مسدود بودن طراحی، میزانی از نور بسیار بی‌جان ظاهر می‌شود.

• پنل  PLS
  

این نوع از پنل شباهت فراوانی به نوع IPS دارد و در تولید رنگ کمی بهتر از آن عمل می‌کند. زاویه دید آن به نسبت IPS کمی بهتر بوده و مدت زمان پاسخ در آن نیز همانند IPS کمی کند می‌باشد. بنابراین پنل IPS برای استفاده برای گیم و به عنوان مانیتور گیمینگ مناسب نمی‌باشد و برای این کار لازم است پنلی را انتخاب نمایید که سرعت عمل بالایی داشته باشد. در مقایسه با پنل‌های TN ،IPS و PLS به این نتیجه می‌رسیم که گیمرها عمدتا نوع TN را انتخاب می‌کنند و پنل مورد علاقه گرافیست‌ها و عکاسان نوع IPS است.

• پنل VA
  

کلمه VA مخفف تراز بندی عمودی است که به همان ترازبندی کریستال اشاره دارد. این پنل در دهه 1990 اختراع شد. همان‌ طور که گفته شد، در برخی از پنل‌ها از بلورهای مایع برای چرخاندن قطب نوراستفاده می‌شود. نوع طراحی پنل‌های VA نیز به گونه‌ای است که بلورهای مایع در صفحه به صورت عمودی یا افقی قرار می‌گیرند. هنگامی که دستگاه خاموش می‌باشد، بلورهای عمود بر دو قطب مخالف می‌باشد و زمانی که دستگاه روشن شود، کریستال‌ها در جهت افقی تراز می‌شوند و جهت خود را متناسب با جهت کریستال بعدی تطبیق می‌دهند. کریستال‌ها با این روش کمک می‌کنند تا نور از طریق بلورها نفوذ پیدا کند و تصاویر نهایی ایجاد شود.  پنل‌ VA به نسبت نوع TN کنترل سطح بالاتری داشته و ترازبندی‌های دقیق‌تری از رنگ را ارائه می‌دهد. نحوه تقسیم کریستال‌ها نیز به گونه‌ای است که می‌تواند زاویه دید مناسب و بهتری را در مقایسه با پنل‌های IPS برای کاربر فراهم سازد.  پنل‌های VA گران‌قیمت‌تر از انواع TN می‌باشند. تمایل به تازه‌سازی و پاسخ‌دهی سریع در این نوع از پنل کمتر از نوع TN می‌باشد و این امر موجب می‌گردد تا پنل VA مورد توجه گیمرها قرار نگیرد. در این روش با استفاده از مکانیزم بلور، از کریستال مایع در صفحه به صورت عمودی یا افقی استفاده می‌شود. در حالت خاموش بودن دستگاه، بلورهای عمود بر دو قطب در جهت مخالف می‌باشند و در هنگامی که دستگاه روشن است کریستال‌ها به تراز شدن افقی می‌پردازند و قطب آن متناسب با قطبشگر دوم تغییر جهت می‌دهد. به این ترتیب نور از طریق بلورها رد می‌شود و عملیات تصویرپردازی اتفاق می‌افتد. اگر هنگام خرید مانیتور، به برندهای مختلف توجه کرده باشید، پی می‌برید که بیشتر مدل‌های مانیتور جی‌پلاس از پنل va بهره می‌برد.

- مزایا و معایب پنل VA

این نوع ساختار به نسبت پنل TN رنگ‌های عمیق‌تر و بهتری را می‌سازد و ترازبندی کریستال‌های متعدد، زاویه دید مناسب‌تری را به نسبت پنل TN فراهم می‌کند. پنل‌های VA اغلب گران قیمت‌تر از پنل‌های TN بوده و تمایل به سرعت بالا در نرخ تازه‌سازی ندارند.

• پنل MVA و PVA

پیشرفت بیشتر و تکنولوژی منجر به ساخت پنل‌های جدید همانند VA و PVA شده است. تولیدکنندگان از ابتدا در تلاش بودند تا پنلی را بسازند که از ترکیب خصوصیات IPS و TN تولید شده باشد. پنل MVA زاویه دید بسیار مناسبی را در اختیار کاربر می‌گذارد و کنترل سطح مطلوبی به نسبت نوع IPS دارا است. این پنل مدت زمان پاسخگویی مناسبی ندارد؛ اما این امر بیشتر در تغییر رنگ از رنگ‌های سیاه به سفید دیده می‌شود. قدرت تولید رنگ این پنل نیز به نسبت پنل TN کمی قوی‌تر بوده اما همچنان به نسبت نوع IPS کمی ضعیف می‌باشد. پنل PVA نیز شباهت‌های بسیار زیادی به نوع VA دارد اما کنتراست آن کمی بالاتر است. قیمت این پنل مناسب بوده و برای افرادی که بودجه متوسطی برای تهیه مانیتور دارند مناسب است.

خرید مانیتور با پنل مناسب

همان‌ طور که گفتیم نمی‌توان به صراحت گفت که چه پنلی مناسب‌ترین نوع می‌باشد. هر یک از پنل‌های مزبور دارای نقاط قوت و ضعف می‌باشد و به گونه‌ای طراحی شده است که برای موارد خاص گزینه مناسبی باشد. به بیان ساده‌تر می‌توان گفت که هر یک از این پنل‌ها برای استفاده‌ای خاص طراحی شده است و مزایا و معایب مربوط به خود را دارا است، بنابراین شما باید با در نظر گرفتن نحوه استفاده و موارد کاربرد، نمونه‌ای را انتخاب کنید که برای امور شما مناسب‌ترین نوع باشد. به طور مثال اگر یک گیمر هستید و یک Gaming Monitor سریع می‌خواهید و مایلید مدت زمان پاسخ‌دهی در آن کم باشد، بایست نوع TN را انتخاب کنید. مانیتور TN قیمت کمی دارد و وضوح خوبی را در اختیار شما قرار می‌دهند و در هر محدوده قیمتی قابل خریداری هستند. عمده مشکلات این  مانیتورها تولید و توزیع نامناسب رنگ وزاویه دید محدود می‌باشد. پنل‌های IPS دقیقا نقطه مقابل پنل‌های TN هستند. این پنل‌ها عملیات نمایش رنگ را به خوبی پوشش می‌دهند و زاویه دید مناسبی را در اختیار کاربر می‌گذارد. این عوامل باعث می‌شود تا این پنل گزینه بسیار مناسبی برای افراد حرفه‌ای در اموری مانند گرافیک، طراحی ویدیو، طراحی عکس و غیره باشد. این مانیتورها عمدتاً از قیمت بالایی برخوردار هستند و مدل‌های IPS ارزان‌ قیمت و رده‌پایین به دلیل تاخیر در زمان پاسخگویی، انتخاب خوبی برای گیمرها نمی‌باشند. پنل‌های VA از ترکیب پنل TN و IPS تشکیل شده است و با قیمت مقرون ‌به‌صرفه در اختیار کاربران قرار گرفته است. این پنل‌ها عملکرد مشابهی نسبت به پنل IPS دارند و از کنتراست بسیار بالایی برخوردار هستند. پنل VA زاویه دید مناسبی در مقایسه با سایر پنل‌های مذکور به شما می‌دهد و قیمت مناسب‌تری نسبت به IPS دارد.

نکته

هنگامی که قطب‌بندی به صورت نادرست انجام گیرد و فیلتر رنگی نور زیادی را مسدود کند، پس پنل‌های اسیدی چگونه می‌توانند روشنایی HDR را تولید کنند؟ در این بخش موردی به نام نقاط کوانتومی مطرح می‌شود که این مشکل را برطرف می‌کند. نقاط کوانتومی در واقع مولکول‌هایی می‌باشند که نور را به سمت خود جذب کرده و آن را با رنگ صحیح  ساطع می‌کنند. لایه‌های نقطه‌های کوانتومی اغلب برای ساطع کردن نور قرمز و سبز به‌کار گرفته می‌شود و با فیلترهای رنگی تطابق بسیار زیادی دارد که این امر موجب عبور نور بیشتر از آن می‌گردد. این امر موجب می‌گردد تا نور پس‌زمینه به جای حبس شدن توسط  فیلتر رنگی، از آن عبور کرده و باعث کاهش برخورد رنگ‌ها در زیر نقاط پیکسلی شود. از آنجایی که نور پس‌زمینه در محصولات LCD به نسبت پنل‌های ‏OLED نور بیشتری محسوب می‌شود، بنابراین نمایشگرهای LCD روشن‌ترین نمایشگرهای موجود در بازار هستند. در آخر می‌توان گفت که نمایشگرهای کوانتومی تاثیری در نرخ تازه‌سازی و کاهش زمان ندارند و تنها عملکرد آنها تمرکز بر کیفیت رنگ و روشنایی تصاویر نهایی است.

انتخاب پنل LCD

در صورتی‌ که مانیتور سریعی را انتخاب نکنید در هنگام بازی، تماشای فیلم و غیره ممکن است حرکت اشخاص موجود در تصاویر را به صورت تار و کشیده شده تماشا کنید. مدت زمانی که تصویر عوض می‌شود، نسبت به زمانی که شما به کامپیوتر آن دستور را داده‌اید، در واقع زمان تاخیر کامپیوتر را بیان می‌کند. در اکثر تکنولوژی‌های LCD این امر به چشم می‌خورد و شما برای آن‌ که نمونه‌ای انتخاب کنید که فارغ از نقاط ضعف فوق باشد، باید به مهندسی پنل‌های به‌کارگرفته در مانیتور آگاه باشید. انتخاب پنل در فناوری‌های LCD باید به صورت تخصصی و زیربنایی و مبنی بر عواملی همانند کنتراست، زاویه دید، باز تولید رنگ و غیره صورت گیرد. در هنگام خرید مانیتور حتما به میزان نرخ تازه‌سازی و زمان پاسخ‌دهی مانیتور توجه داشته باشید و سایر فناوری‌های موجود همانند استروپ که در جهت کاهش ماندگاری نور و رنگ پس‌زمینه به‌کار گرفته می‌شود را هم در نظر داشته باشید. برای دریافت مشاوره دقیق و بررسی تخصصی می‌توانید با کارشناسان ما در پروژکتور استور مشورت کنید.

پنل‌ OLED

فناوری LED به دلیل برخوردار بودن از رنگ و روشنایی زیاد کنتراست مطلوب و زیادی دارد. در این فناوری به مسدود کردن نور پس‌زمینه احتیاجی نیست و به این دلیل ریزش نور وجود ندارد. رنگ‌های تیره بسیار تیره به نظر می‌رسند و رنگ‌های روشن وضوح خاص خود را در نمایش دارند. در این فناوری سرعت روشن و خاموش شدن نورها بسیار بالا بوده و از فناوری‌ای به نام رول‌اسکن استفاده می‌شود که منجر به یکی یکی خاموش و روشن شدن بلوک‌های صفحه می‌شود. فناوری رول‌اسکن از بالا به پایین به صورت رول پخش می‌شود و تصاویر را خاموش و یا روشن می‌کند. پنل‌های OLED انعطاف‌پذیری بسیار بالایی دارند و در تلفن‌های همراه، تبلت و غیره قابل به‌کارگیری هستند. در سال‌های اخیر تلفن‌های همراه بسیاری به صورت تاشو و رول‌شو طراحی شده‌اند که از فناوری OLED برخوردار هستند. نرخ تازه‌سازی در پنل‌های OLED حدود 90 هرتز می‌باشد و بسیار گران‌ قیمت هستند. به طور مثال بخش عمده‌ای از قیمت گوشی موبایل آیفون به علت به‌کار گرفتن فناوری OLED است. در این فناوری مولکول‌های موجود در پنل با گذشت زمان از بین می‌روند و آن مولکول‌هایی که برای رنگ آبی استفاده می‌شدند، به مرور زمان کیفیت خود را از دست می‌دهند. در ابتدای ورود پنل LED در MONITOR به بازار قرار بود که به نسبت پنل‌های LCD مصرف انرژی کمتری را داشته باشد، اما این امر محقق نشد. مولکول‌های غول‌پیکر LED برای روشن شدن ولتاژ بیشتری را مصرف می‌کنند.

چه مانیتوری بخریم؟

1. زاویه دید

اولین تفاوتی که در میان مانیتورهای ‏TN ،VA و IPS مطرح است، زاویه دید آن است و از ابتدای ورود این تکنولوژی‌ها به بازار تغییر چشمگیری مشاهده نشده است. همان‌ طور که در قسمت بالا گفته شد پنل‌های TN بدترین زاویه دید را دارند و باید در جهت افقی و عمودی حرکت کنید تا شدت تغییر در رنگ و کنتراست را احساس نمایید. زاویه دید مناسب در مانیتور TN بین 160 تا 170 درجه اعلام شده است و شما در هر قسمت دیگری به جز آن قرار بگیرید، به شدت با افت کیفیت مواجه می‌شوید. پنل‌های جدیدتر از سود بالاتری برخوردار هستند اما باز هم عملکرد مناسبی از جهات مختلف برای کاربر به عمل نمی‌آورند. پنل‌های IPS و VA زاویه دید بهتری به نسبت سایر پنل‌ها دارند ولی اگر از زاویه بسته به مانیتور نگاه کنیم، تغییر کمی در کنتراست آن مشاهده می‌نماییم.

2. شکل ظاهری

مانیتورهای VA در زوایای بسته نیز می‌توانند تصویر مطلوبی به کاربر ارائه دهند اما عمدتا به صورت خمیده و منحنی تهیه می‌شوند و در واقع نوع شکل ظاهری این مانیتور منجر به افت کیفیت در زوایای دید بسته می‌شود.

3. روشنایی و کنتراست

به دلیل آن‌ که لایه کریستال مایع از لایه نور پس زمینه متمایز عمل می‌کند، بنابراین هیچ تفاوتی از لحاظ روشنایی بین پنل‌های TN ،IPS و VA نیست؛ پس تفاوت فاحشی در این مانیتورها از لحاظ روشنایی وجود ندارد. پنل‌های TN قدیمی بدترین کنتراست را در میان تمام پنل‌های مذکور دارند و به دلیل پیچاندن کریستال برای تولید رنگ سیاه مناسب نیستند. میانگین کنتراست در میان مانیتورهایی با پنل آی پی اس، 872:1 می‌باشد که رقم بسیار پایینی محسوب می‌شود. بالاترین میزان کنتراست در میان مانیتورهای مذکور مربوط به مانیتورهای IPS می‌شود که به طور میانگین 1000 به 1 است. بیشترین کنتراست موجود در مانیتورهای LCD درصد 1500 به 1 می‌باشد که باز هم در میان انواع LED رقم کمی به شمار می‌رود.

4. کیفیت و وسعت رنگ

تفاوت عمده ما بین IPS و VA در کیفیت رنگ و وسعت رنگ می‌باشد. کیفیت و وسعت رنگ تعیین می‌کند که یک مانیتور قابلیت HDR بودن را دارد یا خیر. مانیتور‌ GAMING عمدتا طیف وسیعی از رنگ را پوشش می‌دهد و این پوشش به 92 درصد رنگ می‌رسد که بالاتر از مانیتورهای TN قرار دارد. اگر به دنبال یک مانیتور هستید که طیف وسیعی از رنگ‌ها را پوشش دهد، مانیتور IPS برای شما مناسب خواهد بود.

کلام آخر

در نهایت می‌توانیم بگوییم انتخاب پنل مناسب به شما و انتظارات‌تان از مانیتور بستگی دارد. در صورتی که مایلید بازی‌های سریع و اکشن انجام دهید باید به دنبال پنل‌های TN بگردید. اگر مانیتوری می‌خواهید که در انجام کارهای گرافیکی موفق باشد، باید پنل IPS تهیه کنید و در صورتی که یک کاربر عادی می‌باشید و با کامپیوتر به انجام امور روزمره می‌پردازید، پنل VA را انتخاب نمایید. امیدواریم که این مطلب برای شما آگاهی بخش بوده و در انتخاب یک پنل مناسب شما را یاری نماید. همچنین برای دریافت مشاوره رایگان می‌توانید با کارشناسان ما در پرو استور ارتباط برقرار نموده و از نکات لازم در این حیطه مطلع شوید.